09.12.2023 
Admin 1 Adwentowe obrzędy domowe
Wieniec adwentowy
Jednym z najbardziej wymownych zwyczajów adwentowych jest wieniec adwentowy. Zwyczaj umieszczania w domu zielonego wieńca z czterema świeczkami zrodził się we wschodnich Niem
Chrześcijanie przechowali i utrzymali wiele z tych symboli światła i nadali im ewangeliczną interpretację. Dlatego wskazanym jest, aby w każdej rodzinie chrześcijańskiej został umieszczony i pobłogosławiony wieniec adwentowy. Wykonuje się go z gałązek szlachetnych drzew iglastych, takich jak: świerk srebrzysty, jodła pospolita, daglezja zielona lub też sosna zwyczajna. Wieniec może być również wykonany z liści laurowych lub mahoniowych. Wieńce adwentowe możemy już nabyć w sklepach, lepiej jednak będzie, gdy wykonamy je sami. Wykonanie jest bardzo proste.
Na kole drucianym o średnicy 20-40 cm przymocowujemy zielone gałązki lub liście, a następnie umieszczamy w tak wykonanym wieńcu cztery świece symbolizujące cztery niedziele adwentowe, które najczęściej są koloru szat liturgicznych poszczególnych niedziel, tzn. trzy koloru fioletowego i jedna koloru różowego (III niedziela zwana jest „Gaudete” od pierwszych słów antyfony na wejście w czasie liturgii Mszy św.; Flp 4,4.5 ). Świece mogą być również koloru czerwonego lub innego wyrażającego radość oczekiwania. Tak przygotowany wieniec może być umieszczony na tacy i ustawiony na stole lub zawieszony na czterech wstążkach u sufitu. Świece w wieńcu mogą palić się w czasie modlitwy rodziny, a także w czasie wspólnych spotkań i posiłków.
ŚWIECE I LAMPIONY ADWENTOWE
Symbolika światła
W okresie Adwentu bardzo ważnym, wymownym i często stosowanym znakiem w domowej liturgii jest świeca. Świece i lampiony posiadają bogatą symbolikę.
W ciemności człowiek czuje się źle i niepewnie, nawet znając drogę, może zbłądzić. Światłość jest darem Bożym: „Wtedy to rzekł Bóg: Niech się stanie światłość. I stała się światłość. Bóg widząc, że światłość jest dobra, oddzielił ją od ciemności. I nazwał Bóg światłość dniem, a ciemność nazwał nocą” (Rdz 1, 3-5).
Chrześcijanie od początku używali światła podczas zgromadzeń liturgicznych, które często były celebrowane wieczorem lub nocą. Światło rozpraszające ciemności stosowane więc było głównie z pobudek praktycznych.
Symbolika światła w liturgii
Chociaż o symbolice światła, o świeczniku i lampach mówi Pismo Święte tak w księgach Starego, jak i Nowego Testamentu (Wj 25, 31-40; Mt 25, 1-12; Łk 12,35; Ap 1, 12.4, 5.22,16), to w liturgii Kościoła jako znak, symbol, światło stosowane jest od IV wieku. Św. Hieronim pisze: „We wszystkich kościołach Wschodu zapala się świece, gdy Ewangelia ma być czytana, chociaż już słońce świeci. Dzieje się to oczywiście nie dlatego, aby ciemność rozproszyć, lecz aby dać wyraz radości” (Contra VigiLc 7). Światło jest więc symbolem radości.
Głównie jednak światło jest symbolem Chrystusa, gdyż prorocy zapowiadali Go jako światłość (Iz 49,6), a także sam Chrystus mówi o sobie: „Ja jestem światłością świata, kto idzie za Mną, nie będzie chodził w ciemności, lecz będzie miał światło życia” (J 8,12). Jezus jest prawdą, a więc źródłem oświecenia. On sam, Jego życie, głoszona Ewangelia, każdy Jego czyn są dla nas światłością.
Szczególne znaczenie ma zapalanie światła przed nieszporami, na rozpoczęcie Wigilii Paschalnej, podczas pogrzebu, w czasie modlitw przy grobie, a także wręczenie światła nowo ochrzczonemu. Kapłan po Chrzcie Świętym wręczając świecę mówi: „Stałeś się światłem w Chrystusie. Postępuj nieustannie jak dziecko światłości, trwaj w wierze, abyś ze wszystkimi świętymi mógł wyjść na spotkanie przychodzącego Pana w królestwie niebieskim”.
Świeca jest również symbolem życia chrześcijanina, zgodnego z przykazaniami Bożymi, który jest włączony w Chrystusową światłość. Jest także znakiem gotowości na spotkanie Jezusa na progu wieczności. Staropolski zwyczaj nakazywał przy zapalaniu światła mówić: „Niech będzie pochwalony Jezus Chrystus” na znak, że światło jest znakiem obecności „prawdziwej światłości” – Jezusa Chrystusa.
RODZAJE ŚWIEC ADWENTOWYCH
ŚWIECA RORATNIA
Zazwyczaj jest to wysoka świeca koloru białego lub jasnożółtego, przewiązana białą wstążką i udekorowana zielenią (najczęściej mirtem). W kościołach umieszczana jest na ołtarzu i zapalana w czasie roratnich Mszy świętych. W domach umieszcza się ją na ołtarzyku domowym, w kąciku religijnym, bardzo często obok figurki lub obrazu Matki Bożej. Zapalana jest w czasie wieczornic i modlitw rodzinnych. Symbolizuje Maryję, która w mroczny czas adwentowy w swoim łonie niesie światu Chrystusa – Światłość Prawdziwą.
ŚWIECA KALENDARZOWA
Tego rodzaju świece można już nabyć w sklepie z dewocjonaliami. Jest to bogato zdobiona świeca z motywami adwentowymi. Najczęściej oznaczone są na niej daty czterech niedziel adwentowych lub też poszczególnych dni Adwentu. Zapalana jest w czasie modlitw rodzinnych i przy posiłkach. Przy jej płomyku mogą również zasypiać dzieci. Każdego dnia pali się ją do miejsca wyznaczonego na ten dzień. Dopala się całkowicie przy wieczerzy wigilijnej.
ŚWIECA MARYJNA
Koloru jasnego z postacią Niepokalanej lub symbolami maryjnymi. Ustawia się ją w dniu 8 grudnia (najlepiej w przeddzień wieczorem), w Uroczystość Niepokalanego Poczęcia. Dekorowana jest zielenią i kwiatami. Po jej poświęceniu i zapaleniu cała rodzina śpiewa „Magnificat”, odmawia tajemnicę różańca św.: Zwiastowanie i śpiewa pieśni maryjne. Dobrze byłoby odmówić lub odśpiewać we wspólnocie rodzinnej nieszpory z Uroczystości Niepokalanego Poczęcia.
LAMPIONY ADWENTOWE
Innym przejawem adwentowej liturgii światła jest lampion. Przygotowuje się go najczęściej z brystolu lub kartonu. Stanowi on formę czworoboku zamkniętego, którego ścianki, podklejone od wewnątrz kolorową bibułką, przypominają gotyckie witraże z symbolami chrześcijańskimi lub scenami biblijnymi.
Wewnątrz umieszcza się świecę, która zapalana jest w czasie modlitw lub wieczornic adwentowych. Lampiony umieszcza się w domu na widocznym miejscu. Idąc na roraty, dzieci zabierają je ze sobą do kościoła. „W niektórych parafiach zachował się piękny zwyczaj, że ludzie gromadnie i ze światłami śpieszą na roraty” – wspomina w swoim przemówieniu papież Jan Paweł II. Lampion adwentowy umieszczony w domowym sanktuarium jest dobrą ilustracją do przypowieści Jezusa o roztropnych pannach, które zabrały oliwę do naczyń i z płonącymi lampami oczekiwały na przyjście Oblubieńca (Mt 25,1-13).
KALENDARZ ADWENTOWY
Zbliżanie się Świąt Bożego Narodzenia w wielu rodzinach oznaczane jest poprzez kalendarz adwentowy. Zwyczaj ten znany jest i pielęgnowany w wielu krajach na całym świecie, nie tylko w rodzinach katolickich, lecz także innych wyznań chrześcijańskich. Różnego rodzaju gotowe kalendarze adwentowe możemy kupić w sklepach z dewocjonaliami. Lepiej jest jednak aby każde dziecko wykonało samo tego rodzaju kalendarz. Czasami wykonują je uczniowie na lekcji religii wraz z katechetą w szkole. Każdy nowy dzień w kalendarzu wskazuje na zbliżanie się przyjścia Jezusa i budzi w sercach uczucie radości.
Każdy dzień Adwentu zawiera kartkę z reprodukcją sceny biblijnej, drzwiczki lub okienko, które otwiera się każdego dnia ukazując ten obraz, cytat na dany dzień z czytań biblijnych lub głęboką myśl. Mogą to być również czyste okienka, w których wpisywane będą adwentowe myśli i zobowiązania np. udział w roratach, rekolekcjach, katechezach adwentowych, pomoc chorym, słabszym, potrzebującym, życzenia i upominki świąteczne.
Dzieci z niecierpliwością oczekują na otwarcie drzwiczek kalendarza adwentowego, który każdego dnia wzywa do pełnienia uczynków miłości i do coraz większej radości. Kalendarze adwentowe, a także świece kalendarzowe, dopomagają w realizacji słów św. Pawła Apostoła: „Radujcie się zawsze w Panu; jeszcze raz powtarzam: radujcie się! Pan jest blisko ” (Flp 4,4-5).
Kalendarz adwentowy wskazuje nie tylko na zbliżające się święta lecz na czas zbawienia dany nam dzisiaj. Przypomina wypełnianie się czasu przed powtórnym przyjściem Zbawiciela i wypełnianie proroctw z nim związanych.
SIANO DOBRYCH UCZYNKÓW
Adwent jest okresem przemiany i przygotowania serc na przyjście Pana, który zjednoczy całe stworzenie w swej chwale.
Najlepszym sposobem przemiany jest pełnienie dobra w swoim środowisku, pełnienie czynów wynikających z miłości, zgodnie ze słowami Chrystusa: „Wszystko, co uczyniliście jednemu z tych braci moich, mnieście uczynili” (Mt 25,40). Temu celowi służy francuski zwyczaj zbierania siana dobrych uczynków. W pierwszą niedzielę Adwentu każde dziecko otrzymuje od rodziców pusty żłóbek. Odtąd każdego dnia, wieczorem przy modlitwie, dziecko robi rachunek sumienia i za każdy dobry uczynek wkłada jedną słomkę siana do żłóbka. Jest to dar dziecka dla Bożego Dzieciątka na pamiątkę Jego urodzin.
Widok żłóbka z sianem dobrych uczynków napełnia dziecko tęsknotą za Zbawicielem przy pójściu na spoczynek, jak i przy przebudzeniu się rankiem. W dzień Bożego Narodzenia każde dziecko budząc się ze snu znajduje w swoim żłóbku figurkę Dzieciątka Jezus.
UDZIAŁ W RORATACH
W Polsce od wielu wieków we wszystkich Kościołach odprawia się codziennie lub w niektóre dni tygodnia jedną Mszę św. wotywną o NMP tzw. roratnią, z wyjątkiem niedziel i uroczystości. Od 17 do 24 grudnia, zachowując tradycyjny charakter tej Mszy św., a więc kolor biały, śpiewając hymn „Chwała na wysokości Bogu” bez „Wierzę”, używa się formularzy przewidzianych na te dni w „Mszale”, ponieważ mają one charakter wyraźnie maryjny.
Zwyczajowo Msza św. roratnia rozpoczyna się o brzasku dnia. Na ołtarzu oprócz świec mszalnych pali się świecę roratnią, przewyższającą pozostałe świece i przewiązaną białą wstążką. Dawniej paliło się sześć świec, a roratnia była siódmą, i wyobrażały one siedem stanów przygotowujących się na spotkanie Chrystusa.
Wiele osób bierze udział codziennie we Mszy św. roratniej. Każda rodzina winna zatroszczyć się o to, by przynajmniej raz w tygodniu wziąć udział w roratach. Dzieci bardzo lubią w tym czasie wstawać wcześnie rano i bardzo chętnie śpieszą na roraty.
W bardzo wielu parafiach zachował się zwyczaj, że wierni gromadnie idą na roraty ze światłami (lampionami). W wielu parafiach ten piękny i wymowny zwyczaj jest świeżo wprowadzony.
Msza święta roratnia wzięła swoją nazwę od pierwszych słów antyfony na wejście: „Rorate coeli, desuper et nubes pluant justum”. Jest to modlitwa proroka Izajasza, błagająca Boga o rychłe przyjście Zbawiciela.
Słowa tej modlitwy niech nam towarzyszą i staną się adwentowym błaganiem tak w czasie drogi do kościoła jak też i w czasie celebrowanej radosnej Eucharystii roratniej.
LISTY DO DZIECIĄTKA JEZUS
Pisanie listów do Dzieciątka Jezus przez dzieci jest zwyczajem katolickim. Dzieci w Adwencie piszą same lub dyktują rodzicom, a małe dzieci, które jeszcze nie umieją pisać, mogą list narysować. W listach tych dzieci wyrażają swoje prośby i życzenia odnośnie prezentów gwiazdkowych. Mogą one zawierać różne ich intencje modlitewne i obietnice szczerych wysiłków, aby podobać się Bogu w okresie przygotowania świąt Narodzenia Pańskiego. Dzieci idąc spać po wieczornej modlitwie kładą listy na parapecie okna, skąd według ich przekonania aniołowie zabierają w nocy i zanoszą do Dzieciątka Jezus. Ten czarujący zwyczaj jest niedawny. Pomaga rodzicom i katechetom umocnić w duszach dzieci wagę szczerego przygotowania się na święta Bożego Narodzenia. Pomaga również rodzicom poznać życzenia dzieci, które mogą zrealizować na Boże Narodzenie.
Dzieci pisząc intencje i prośby, uczą się równocześnie formułować własnymi słowami modlitwy błagalne, które są ich dobrym przygotowaniem do czynnego udziału w liturgii Kościoła.
OZDOBY CHOINKOWE
Stanowią one jeden z ważnych elementów religijnego przeżywania uroczystości Bożego Narodzenia, a przygotowywanie ich stanowi element składowy obrzędowości rodzinnej w Adwencie. Zofia Kossak, pisząc o zwyczaju ustawiania choinki na Boże Narodzenie, pisze również o ozdobach, jakimi dekorowano „staropolską jodełkę”. Niegdyś w polskich chatach, w czasie godów zawieszano w pułapie świetlicy ścięty czubek jodły lub świerku, ustrojony tradycyjnie w wydmuszki jaj, piernikowe figurki, jabłka znamionujące zdrowie i „światy” z opłatków. Według autorki typ choinki zwany jodełką „widywał jeszcze Oskar Kolberg i ją opisał”. Oto jego słowa: „Niektórzy, osobliwie po dworach i miastach, ubierają sad, wieszając u sufitu wierzchołki osiny zdobne w jabłka, orzechy, gruszki, pierniki, już to dla czeladzi (w piekarni), już to dla dzieci (w komorze). Wisi to u powały i dopiero w dzień św. Szczepana przysmaki te obrywają”.
W dawnej Polsce ozdoby choinkowe stanowiły głównie wyroby ręczne rodziców i dzieci. Wykazywała w tym często cała rodzina uzdolnienia artystyczne i je doskonaliła. Choinka ma charakter chrześcijański i dlatego ozdoby na niej winny jej sakralność jeszcze bardziej podkreślać. Mogą to być symbole chrześcijańskie lub też postacie biblijne. Po wieczornicy adwentowej dzieci mogą wykonać postacie Adama i Ewy, których grzech pierworodny odkupił Chrystus na drzewie krzyża. Do tej myśli nawiązuje modlitwa błogosławieństwa choinki.
PRZYGOTOWANIE UPOMINKÓW GWIAZDKOWYCH
Zwyczaj ten ma swoje głębokie uzasadnienie teologiczne. Upominki są symbolem największego daru, jaki został nam dany: Syna Bożego, a wraz z Nim ogromne bogactwo darów duchowych, nadprzyrodzonych. Ponieważ Pan Bóg nas tak hojnie obdarował, winniśmy również obdarowywać się wzajemnie. Szczególnie dzieci mają prawo do tego, aby przeżyć w wieczór wigilijny radość płynącą z przyjścia Boga do ludzi. Tej prawdy teologicznej upominki nie powinny przesłaniać, aleją uwydatniać.
Przeżywając Adwent i przygotowując się na pamiątkę przyjścia Boga do ludzi staje się nam znowu jasne, że Bóg nas kocha, dlatego dał nam Swego Syna. W tej wielkiej radości okazujemy sobie nawzajem szczególne wyrazy życzliwości i obdarowujemy się upominkami. Sprawiamy radość przede wszystkim tym, o których nikt nie pamięta, o ubogich i samotnych oraz cierpiących i smutnych.
http://www.redemptor.by/pl/adwent/adwentowe-obrzedy
Działy: 
